Tıraş mı Traş mı?

Kelimenin doğru yazımı hem TDK İmla Kılavuzu'na hem Dil Derneği Yazım Kılavuzu'na göre "tıraş" şeklindedir. Doğrusu "tıraş"tır.



Traş yazımı eskilerde kalan bir tercihtir. Hala onu savunmak "tıraş"tır.

ıstırab mı ızdırap mı??

Tıraş mı Traş mı?

Anadolumuz Nasıl Yazılır??

Vaat Etmek mi Vâdetmek mi?

Herşey Nasıl Yazılır?

Yıldönümü Birleşik mi Yazılır Ayrı mı?

Yıl/dönümü kelimesini TDK yazım kılavuzu, diğer pek çok kelimede de olduğu gibi ayrı yazmış.



Dil Derneği'nin yazım kılavuzunda birleşik yazılmış.



Bu durumda yaygınlığa bakmak gerek. Google'a göre birleşik yazım 1,5 kat daha yaygın. Hatta resmi kurumlar bile TDK'ya rağmen Yıldönümünü birleşik yazmaktadır. Dolayısıyla "Yıldönümü" yazmak gerekir.

Kompozisyon Nasıl Yazılır

Herkez Nasıl Yazılır

Sibop Nasıl Yazılır

Tıraş Nasıl Yazılır

Pandomim mi Pantomim mi?

TDK kaynakları da Dil Derneği Yazım Kılavuzu da hem pandomim hem pantomim kelimesini geçerli sayıyor.



Kelimenin aslı pantomim ama Google'da pandomim birkaç kat daha yaygındır.



Ülkemizde, İstanbul Üniversitesi'nin bu sanatla iştigal eden bölümü vardır ve resmi adlandırmada "pantomim"i tercih etmektedir:

ıstırab mı ızdırap mı??

Tıraş mı Traş mı?

Anadolumuz Nasıl Yazılır??

Vaat Etmek mi Vâdetmek mi?

Herşey Nasıl Yazılır?

Tabii mi Tabi mi?

Doğal anlamına gelen Arapça kökenli kelimemiz var. Bu hem tabi (tab'î) hem de tabii (tabi'î) diye yazılabilir.



Tabi köken olarak "normalliğe ilişkin" (aynı Arapça kelimenin yayıncı anlamı da var; ona hiç girmiyorum) tabii ise "normale ilişkin" gibi bir anlama sahip.



Kısacası ikisi de doğru ve anlamları da aynı kapıya çıkıyor.



Bir de bağlı anlamına gelen tâbi kelimesi var.



TDK diyor ki:

tabi = tâbi (bağlı)

tabii = doğal



Dil derneği de aynı ayrımı yapmış. Bunu gözetmek mantıklı olur.

Konu hakkında ayrıca bkz. Tabiki Tabikide Nasıl Yazılır?

ıstırab mı ızdırap mı??

Tıraş mı Traş mı?

Anadolumuz Nasıl Yazılır??

Vaat Etmek mi Vâdetmek mi?

Herşey Nasıl Yazılır?

Klarnet mi Klarinet mi?

Kelimenin aslının [İtalyancadan] "klarinet" olduğu kesin. Eski yazılışına [Osmanlı harfleriyle yazılışına] da baktım i'yi vurgulayarak yazıyorlarmış yani klârînet diye yazıyorlarmış.



Gel gör ki güncel kullanımda klarnet çok yaygın kullanılıyor. Google'a göre 3'e 2 gibi bir oran var. TDK da Dil Derneği de "klarnet"i doğru saymış.











ıstırab mı ızdırap mı??

Tıraş mı Traş mı?

Anadolumuz Nasıl Yazılır??

Vaat Etmek mi Vâdetmek mi?

Herşey Nasıl Yazılır?

Likantropi mi Likantrofi mi?

Bu kelime eski Yunanca iki kelimenin birleştirilmiş haliymiş: likos yani kurt ve antropos yani adam.



Yunanca antropos kelimesine bakıyoruz, bundan türemiş halimeler Türkçede f'ye dönüşüyor mu diye:



Antropoloji : aynı kökten türemiş. p'li telaffuz ediliyor.

Antropometri : aynı...

Antroposentrik: aynı...



Demek ki bu kelimeyi de diğerleri gibi p harfiyle yani likantropi diye yazmak daha tutarlı olur.







ıstırab mı ızdırap mı??

Tıraş mı Traş mı?

Anadolumuz Nasıl Yazılır??

Vaat Etmek mi Vâdetmek mi?

Herşey Nasıl Yazılır?

Tecahül-i Arifane mi Tecahül-i Arif mi?

Bence bunlar günlük konuşma diline girmiş kelimeler değil. Onun içinde dilde ayrı bir şekil aldıklarını düşünmeye gerek yok: tecahül-i arif(ane)



Arif/arifane ayrımına gelince,



"Tecahül-i arif"in Türkçesi "bilgenin bilmemesi"



"Tecahul-i arifane" işe "bilgece bilmemek" anlamında.



İkisinde de hat doğru, inşa da doğru sadece anlamlar biraz farklı.



Milli Eğitim Bakanlığının 12.4.1993 tarih ve 93 sayılı kararında da "tecahul-i arif(tecahul-i arifane)" diye yazılmasına karar verilmiş. ( ttkb.meb.gov.tr/öğretmen/modules.php?name=Downloads&d_op=getit&lid=300 )



İnternetteki Arapça kaynaklarda doğal olarak sadece (tecahul'ül-arif) geçiyor ve gayet yaygın: (1590 sonuç)



Farsça kaynaklarda tecahul-i arif 101 tecahul-i arifane de 107 sonuç veriyor.



http://www.h-obaidi.com/safahat%20ekhtesasi/Ehsanulla%20Salam/Naqd%20jala%20norani2.htm adresinden anladığım kadarıyla bu sanatın Farsça teknik adı "tecahül-i arif" ama cümle içinde tecahül-i arifane diye kullanılıyor.



Zaten yaygın olan Arapça "tecahül'ül-arif" tamlamasının Farsça-Osmanlıca karşılığı "tecahül-i arif" oluyor. Onun için bence tecahül-i arif'ten şaşmamak lazım. Tecahul-i arif daha genel-geçer bir terimken tecahül-i arifane biraz Fars-Türk karma işi oluyor.



Hüsn-i ta'l-il hakkında da söyleyeceklerim var. Ama o başka bir hikaye...

ıstırab mı ızdırap mı??

Tıraş mı Traş mı?

Anadolumuz Nasıl Yazılır??

Vaat Etmek mi Vâdetmek mi?

Herşey Nasıl Yazılır?