Vaat Etmek mi Vâdetmek mi?

Kelimenin Arapça aslı (وعود) vav-üstün-ayın-sakin-de yani vä'd diye okunuyor.

Türkçede sözcük sonuna d gelemeyeceği için t'ye dönüşüyor.



TDK ayın harfi sebebiyle uzun okunan sözcükleri (naaş, saat) hep iki a ile yazmış. Vaat kelimesini de öyle yazmış. Ama aynı kelimenin fiilini niye tek a'ya indirgemiş onu anlamak pek mümkün görünmüyor.



Uzun okunan tek a harfi Arapça aslı elifle yazılan kelimelere tekabül eder. Kaldı ki burada "vade" kelimesinin -den hali de karışıklık yaratıyor. Bence fiil de isim gibi iki a ile yazılmalı. O zaman tutarlı olur. "vadetmek" tek başına hem isim haliyle hem benzeri diğer kelimelerle tutarsızlık oluşturuyor.



t-d yumuşamasına gelirsek. Kelimenin aslı yumuşak sessizle bitiyorsa aynı kelimenin sonuna sesli harf geldiğinde sert ünsüz özüne dönüp yumuşuyor. Derç-dercetmek, celp-celbetmek gibi. Ama bu her zaman geçerli değil. Mesela taklit etmek aslı taklid olduğu halde yumuşamayabiliyor. İcat etmek, icatın aslı icad olduğu halde yumuşamayabiliyor.



Bileşik kelimeler hakkında daha önce alıntıladığım kitap sabretmek, dercetmek vs kelimelerin, ortaya yeni bir anlam çıkmadığı halde sırf asıl kelimedeki ses değiştiği için birleşik yazılması gerektiğini savunuyor.



Yani t yumuşayıp d'ye dönüşüyor dersek birleşik (vaadetmek), demezsek ayrı yazmak (vaat etmek) gerekir. Bence en doğrusu "vaat etmek"tir.

ıstırab mı ızdırap mı??

Tıraş mı Traş mı?

Anadolumuz Nasıl Yazılır??

Vaat Etmek mi Vâdetmek mi?

Herşey Nasıl Yazılır?

Huzme mi Hüzme mi?

TDK yazım kılavuzu hüzme diyor. Dil Derneği ve Ana Yazım Kılavuzu ise huzme diyor.



Kelimenin aslı ha ile yazılıyor. Yani aslen huzme doğru.



Pratikte de "ışık hüzmesi" vs "ışık hüzmesi" mukayesesi skoru 65 bin - 72 bin.



Yani "huzme" biraz daha doğru görünüyor.





ıstırab mı ızdırap mı??

Tıraş mı Traş mı?

Anadolumuz Nasıl Yazılır??

Vaat Etmek mi Vâdetmek mi?

Herşey Nasıl Yazılır?

Biidrak mı Bi-idrak mı?

Buradaki bi- biçare'nin bi-'siyle ile aynı. Farsça "-sız, siz" anlamına gelen önek.



Arapçadaki "bi" olsaydı ayrı yazılması düşünülebilirdi. Bence de burada birleşik yazmak gerekir.



"Etrak-ı biidrak" Osmanlıca tabirin doğru yazılışıdır.



ıstırab mı ızdırap mı??

Tıraş mı Traş mı?

Anadolumuz Nasıl Yazılır??

Vaat Etmek mi Vâdetmek mi?

Herşey Nasıl Yazılır?

Vaşington mu Washington mu?

Vaşington DC bence de olmaz, olamaz.

Chicago da tartışılır ama bence yeterince eski değil. "Yeterince"nin altını dolduralım yeter.



Şöyle bir kıyas olabilir: Chicago'nun Türkçedeki kullanımı da Washington'tan eski olmadığını göre o da İngilizcedeki gibi yazılır.



London için Türkçe Landın, London, Londın falan demiyoruz ama Londra gibi bir ismi var.

München için Türkçe Münşen, Münçen falan demiyoruz ama Münih gibi bir ismi var.



Hal böyleyken California'yı Kaliforniya diye, Chicago'yu Şikago diye kasmak anlamsız. Şehre "Türkçe" adı altında verdiğimiz isim herhangi geleneğin varlığına işaret etmiyor.



Kısacası: aynı okuyacaksak hiç bozmayalım.





ıstırab mı ızdırap mı??

Tıraş mı Traş mı?

Anadolumuz Nasıl Yazılır??

Vaat Etmek mi Vâdetmek mi?

Herşey Nasıl Yazılır?

Şikago mu Chicago mu?

Vaşington DC bence de olmaz, olamaz.

Chicago da tartışılır ama bence yeterince eski değil. "Yeterince"nin altını dolduralım yeter.



Şöyle bir kıyas olabilir: Chicago'nun Türkçedeki kullanımı da Washington'tan eski olmadığını göre o da İngilizcedeki gibi yazılır.



London için Türkçe Landın, London, Londın falan demiyoruz ama Londra gibi bir ismi var.

München için Türkçe Münşen, Münçen falan demiyoruz ama Münih gibi bir ismi var.



Hal böyleyken California'yı Kaliforniya diye, Chicago'yu Şikago diye kasmak anlamsız. Şehre "Türkçe" adı altında verdiğimiz isim herhangi geleneğin varlığına işaret etmiyor.



Kısacası: aynı okuyacaksak hiç bozmayalım.



Doğrusu Chicago.





ıstırab mı ızdırap mı??

Tıraş mı Traş mı?

Anadolumuz Nasıl Yazılır??

Vaat Etmek mi Vâdetmek mi?

Herşey Nasıl Yazılır?

Meğerki Bileşik mi Yazılır Ayrı mı?

İllaki, meğerki ve TDK'nın birleşik yazdığı benzer kelimelerin ortak özelliği aslında oradaki -ki'nin işlevsiz olması. Yani cümle sözdizimini değiştirmek için kullanılan (gözlerimin rengini unuttuğunu duydum -> duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini) -ki burada evcilleştirilmiş.



İllaki ile illa arasında, meğerki ile meğer arasında o yönden bir fark yok. O zaman biz de bunları birleşik yazalım derim.





ıstırab mı ızdırap mı??

Tıraş mı Traş mı?

Anadolumuz Nasıl Yazılır??

Vaat Etmek mi Vâdetmek mi?

Herşey Nasıl Yazılır?

İllaki Birleşik mi Yazılır Ayrı mı?

İllaki, meğerki ve TDK'nın birleşik yazdığı benzer kelimelerin ortak özelliği aslında oradaki -ki'nin işlevsiz olması. Yani cümle sözdizimini değiştirmek için kullanılan (gözlerimin rengini unuttuğunu duydum -> duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini) -ki burada evcilleştirilmiş.



İllaki ile illa arasında, meğerki ile meğer arasında o yönden bir fark yok. O zaman biz de bunları birleşik yazalım derim.





ıstırab mı ızdırap mı??

Tıraş mı Traş mı?

Anadolumuz Nasıl Yazılır??

Vaat Etmek mi Vâdetmek mi?

Herşey Nasıl Yazılır?