Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
Aheste kelimesi T harfiyle yazılır. TDK bu konuda nettir.
Bu kelime dilimize Farsçadan geçmiştir ve Farsça söylenişi de T harfiyledir. Dil Derneği yazım kılavuzunda ve tüm basılı eserlerde de T'li yazım doğru kabul edilmektedir.
- Aman yavaş aheste
- Aheste aheste gidiyoruz
- Alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste
- Aheste çek kürekleri
yazımları doğrudur.
- Aman yavaş ahesde
- Ahesde ahesde gidiyoruz
- Alma mazlumun ahını, çıkar ahesde ahesde
- Ahesde çek kürekleri
yazımları yanlıştır.
Basılı eserden bir alıntı yapalım:
...Mümkün olduğu kadar âheste adımlarla çıkmağa gayret etti. Üç basamak! Dört ... O ne kadar ihtiyatlı ve aheste yürüyorsa, arkasından gelen de öyle yapıyordu...
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
Ahdetmek birleşik yazılır. TDK kurallarına göre iki kelimenin yan yana gelmesiyle oluşan bir ses düşmesi varsa o kalıp birleşmiş sayılır.
Bkz. Birleşik Sözcüklerin Yazımı
Ahdetmek'in T'si yumuşamaya tabii dir. Tıpkı etmek->edelim dönüşmesi gibi ahdetmek->Ahdedelim dönüşmesi mümkündür.
Dolayısıyla:
- Ahdettim
- Ahdetmiş
- Ahdedelim
- Ahdedenler
yazımları doğrudur.
- Ahtettim
- Ahtetmiş
- Ahtedelim
- Ahdetenler
yazımları yanlıştır.
Basılı eserlerimizden şu alıntıyı yaparak bu kullanama bir örnek verebiliriz:
...seçimlerine az çok benzeyen usullerin tatbikini gördüğümüz takdirde, seçimleri kazanmış dahi olsak bozuk seçimlerin yenilenmesini istemeğe ahdettik. Şayet...
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
Aşağıdaki butona basarak bu yazımı bilgisayarın hafızasına alabilirsiniz. Sonra istediğiniz yerde Ctrl+V tuşlarına basarak bu ifadeyi yapıştırabilirsiniz.
Mobil telefonda ise metnin belli bir yerine basılı tuttuğunuzda "yapıştır" seçeneği zaten çıkacaktır.
Ctrl+V için boşluk tuşunun üç yanındaki Ctrl tuşuna basılı tutmanız ve aynı anda V'ye basmanız yeterlidir.
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
“Ahiretliğim” dediğiniz kardeşiniz ile iki çay arasında muhabbet etmek, yoldan geçerken papatyaları fark edip tebessüm etmek, çocukları güldürene kadar kılıktan kılığa girmek, akşam bilgisayar başından kalkıp odanızdan çıkıp salona gelip...
Aşağıdaki butona basarak bu yazımı bilgisayarın hafızasına alabilirsiniz. Sonra istediğiniz yerde Ctrl+V tuşlarına basarak bu ifadeyi yapıştırabilirsiniz.
Mobil telefonda ise metnin belli bir yerine basılı tuttuğunuzda "yapıştır" seçeneği zaten çıkacaktır.
Ctrl+V için boşluk tuşunun üç yanındaki Ctrl tuşuna basılı tutmanız ve aynı anda V'ye basmanız yeterlidir.
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
Ahiret kelimesi İ harfiyle yazılır. TDK sözlüğü bu konuda nettir.
Dil Derneği'nin yazım kılavuzu ve basılı eserlerin tamamı da bu yazımı doğru kabul eder. İ harfsiz, "ahret" sözü sadece bozuk telaffuzda ya da yöresel kullanımlarda çıkar. Arapça kökünde de Türkçesinde de kelimede İ harfi vardır. Dolayısıyla;
- Ahiret inancı
- Dünya ve ahiret
- Dünya-ahiret bacımsın
- Ahiret gününe inanmak
yazımları doğrudur.
- Ahret inancı
- Dünya ve ahret
- Dünya-ahret bacımsın
- Ahret gününe inanmak
yazımları yanlıştır.
Basınımızın literatüründen bu konuda alıntı yapabiliriz:
...Fakat merak etme, dünyada da, âhirette de şeyhlerin şefaati senin üzerindedir,» deyince ben de kardeşimin elini öptüm, pöstekiden kalktım. Şimdi onda iki...
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
Matbuatımızda da bu konuda alıntılanabilecek kupleler mevcuttur:
...Ahım şahım bir şey olsa yüreğim yanmaz. Badi bacaklı, pasaklı bir şırfıntı. Gene sinemanın kapısında rastladım. Kol kola girmişler, birbirlerine öyle sokulmuşlar...
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
Koleksiyon tek L harfiyle yazılır çünkü TDK bu kelimenin yazımını Fransızca okunuşuna göre belirlemiştir.
İngilizcede ve Fransızcada "collective" şeklinde iki L harfiyle yazılıyor olsa da bu kelime Fransızca okunuşta tek L harfiyle yazılıyormuş gibi okunur.
Kelimenin ödünç alındığı dil Fransızca olduğu için Türkçe yazımda, kelimenin Fransızca okunuşuna öncelik verilmiştir.
Basınımızın yapraklarından bu konuda şu örnek verilebilir:
...Nihayet bir kelebek, bir kurumuş böcek koleksiyonu vardı ki hakikaten erbabı indinde pek..... Eşya, koleksiyon ve kelepir meraklıları bu satış için gelmişlerdi.
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
Aktüel kelimesi Ü harfiyle yazılır. TDK bu konuda nettir.
Dil Derneği yazım kılavuzunda ve basılı eserlerde kabul gören yazım da Ü harfiyle olan yazımdır. Zira yabancı köklü kelimeler Türkçeye yazılışlarına göre değil okunuşlarına göre adapte edilerek alınırlar.
Dolayısıyla;
- Aktüel kamera
- Aktüel siyaset
- Aktüel politika
yazımları doğrudur.
- Aktuel kamera
- Aktuel siyaset
- Aktual politika
yazımları yanlıştır.
Basınımızdan basılı bir örnek verilebilir:
...İşte bu mahzurları bertaraf edecek ve Türk münevverlerinin aktüel ecnebi lisanlarda yapacakları ilmi, fenni ve edebi teşebbüsleri kolaylaştıracak her meslek...
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
TDK "kolektif" yazımını doğru kabul etmektedir çünkü bu kelimeyi Fransızca okunuşuna göre almıştır.
İngilizcede de Fransızcada da iki L harfiyle "collective" şeklinde yazılan bu kelime Fransızcada tek L ile yazılıymış gibi okunur.
Batı dillerinden Türkçeye ödünç alınan kelimeler o dildeki yazılışına göre değil söylenişine göre Türkçeye aktarıldığı için bu kelime dilimize kolektif şeklinde aktarılmıştır.
Dil Derneği'ne ve yayınevlerinin hemen hemen tamamına göre doğru yazım bu şekildedir.
- Kolektif suç
- Kolektif güç
- Kolektif bilinç
- Kolektif eğitim
- Kolektif şirket
yazımları doğrudur.
- Kollektif suç
- Kollektif güç
- Kollektif bilinç
- Kollektiv eğitim
- Kollektif şirket
yazımları yanlıştır.
Matbu literatürümüzden de bu konuda şu örneği vermek mümkündür:
...cüzi bir bedel mukabilinde kolektif bir sigorta usulü de kabul edilmiştir. Bu talimatname ile şehrimiz halkının ev ihtiyacını karşılamak bundan sonra belediyenin...
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
"Ahmet'le" kesme işaretiyle ayrılarak yazılır çünkü Ahmet özel addır.
TDK kurallarına göre kesme işareti özel adların cins isimlerden ayrılması gereken yerlerde kullanılır. Bu kural ilk başlarda çok katı uygulanmamış, sadece karışıklıkların önüne geçilecek yerde kesme işareti kullanılmıştır ama her özel ada ve tüzel kişilik adına kesme işareti gelmesi 1960'lardan beri yaygınlaşarak kesinleşmiştir.
- Ahmet'le Mehmet
- Doğru Ahmet'le Bay Yanlış
- Ahmet'le Ayşe Türkiye'de
- Ahmet'le beraber
- Ahmet'le birlikte
yazımları doğrudur.
- Ahmetle Mehmet
- Doğru Ahmedle Bay Yanlış
- Ahmed'le Ayşe Türkiye'de
- Ahmedle beraber
- Ahmetle birlikte
yazımları yanlıştır.
Basılı literatürümüzden örneklendirelim:
...Lâkin, Namık Ahmet'le Halil Ramiz arasında, bir kere, Neşet Sabit'e dair bir bahis açıldı mı, buna bir üçüncünün karışmasına imkân kalamazdı. Nitekim bu sefer...
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
"Aklıselim" birleşik yazılır. TDK sözlükte böyledir. Dil Derneği yazım kılavuzunda da birleşiktir.
Kelimenin kökünün "akl-ı selim" şeklinde bir tamlamaya gidiyor olması fark etmez. TDK bu sözün bir bütün olarak Türkçe bir kelime olarak benimsenmiş olduğuna kanaat getirmiştir.
Dolayısıyla:
- Sizleri aklıselime davet ediyorum
- Aklıselim kazandı
- Aklıselim sahibi olmak
- Aklıselim insanlar
yazımları doğrudur.
- Sizleri aklı selime davet ediyorum
- Akl-ı selim kazandı
- Akılıselim sahibi olmak
- Akıl-ı selim insanlar
yazımları yanlıştır.
Basınımızdan bir cümle alıntıyarak örnek verelim:
...Aklıselim sahibi vatandaşların gözünde, bu rakamlar arasındaki tezada bakmanın sonucu, muhalefetin hiç de lehine tecelli etmemektedir!...
Günümüz Türkçesiyle yazı yazmayan, Osmanlıca yazılmış eski bir metni günümüz harflerine aktaran uzmanlar bunu Türkçeleşmiş bir kalıp olarak değil Arapça kelimelerden oluşan Farsça bir terkip olarak yazıya geçirecekleri zaman, mesela bir fermanı, divan edebiyatından bir şiiri yeni Türk harflerine aktardıklarına "akl-ı selim" yazımını tercih edebilirler.
Aşağıdaki butona basarak bu yazımı bilgisayarın hafızasına alabilirsiniz. Sonra istediğiniz yerde Ctrl+V tuşlarına basarak bu ifadeyi yapıştırabilirsiniz.
Mobil telefonda ise metnin belli bir yerine basılı tuttuğunuzda "yapıştır" seçeneği zaten çıkacaktır.
Ctrl+V için boşluk tuşunun üç yanındaki Ctrl tuşuna basılı tutmanız ve aynı anda V'ye basmanız yeterlidir.
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
"Aidat" yazarken Y harfi kullanılmaz çünkü bu kelime "ay" kelimesinden türememiştir. TDK sözlüğü de Dil Derneği yazım kılavuzu da "aidat" yazımını doğru bulur.
Aidat kelimesine ek gelince T harfi yumuşamaz. Aynı kalır:
- Apartman aidatı
- Site aidatı
- Kredi kartı aidatı
- Baro aidatı
- Üyelik aidatı
yazımları doğrudur.
- Apartman aydatı
- Site ayidatı
- Kredi kartı ağidatı
- Baro ayıdatı
- Üyelik aydatı
yazımları yanlıştır.
Basılı, yayımlanmış bir örnek verelim:
...ilk girişte bir defaya mahsus olmak üzere verecekleri bir liralık kaydiye ücretleri ve her ay verecekleri en az elli kuruş aidat ücretleri, şahsi isteklerle yapılacak bağışlar, hediyeler, hibeler, Sendika lehine menkul ve gayrimenkul temellükleri, Sendika yararına verilecek müsamere ve temsiller hasılatı ve buna benzer gelirler, diğer Sendika ve cemiyetlerin faaliyetten çekilme veya birleşme gibi sebeplerden...
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
TDK sözlüğünde ve Dil Derneği sözlüğünde "Akletmek" kelimesi yoktur, "Akıl etmek" vardır.
Dolayısıyla bu ifadede harf düşmesi nedeniyle birleşik kelime olduğu söylenemez. TDK, bu tür bir kaynaşma olmadığını, "akıl" kelimesinin bu ifadede de bir kalıp olarak kaldığını tespit etmiştir.
- Saate bakmayı akıl etmek
- Işığı açmayı akıl etmek
- Soru sormayı akıl etmek
- Sözlüğe bakmayı akıl etmek
yazımları doğrudur.
- Saate bakmayı akıletmek
- Işığı açmayı akletmek
- Soru sormayı akl etmek
- Sözlüğe bakmayı akl etmek
yazımları yanlıştır.
Literatürden örnek bir cümle verelim:
...çalıştı, fakat sonunda ne bu esrarlı meseleyi hal, ne yemek yemeği akıl etti; oracıkta uyuyakaldı...
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
"Aksesuar" yazarken V harfi kullanılmaz. Yumuşak G harfi de kullanılmaz. TDK sözlüğü de Dil Derneği yazım kılavuzu da "aksesuar" yazımını doğru kabul etmiştir.
- En çok yakışan aksesuarlar
- Otomobil aksesuarları
- Opsiyonel aksesuar
- Aksesuar askısı
yazımları doğrudur.
- En çok yakışan aksesuarlar
- Otomobil aksesuarları
- Opsiyonel aksesuar
- Aksesuar askısı
yazımları yanlıştır.
Gazete literatürümüzden örnek bir alıntı yapalım:
...Bilhassa tarihi eserlere, bir de kostüm, dekor ve aksesuar ihtiyacı baş gösterir ki, Bizans ve Fatih devirlerine ait bu malzemenin temini için milyonlara ihtiyaç...
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir. 1980 öncesi TDK üyelerinin eseri olan Ana Yazım Kılavuzu ve Dil Derneği Yazım Kılavuzu, yayıncıların tamamına yakınının temel başvuru kaynağı olmuştur.
