Türkçesi Nasıl Yazılır

"Türkçe" bir özel ad değildir. O yüzden, Türkçeden sonra kesme işareti gelmez. TDK'nin tespiti bu yöndedir.





Türkçenin diğer otoritesi olan Dil Derneği de aynı kanaattedir ve bu tüm dil adları için geçerlidir. Örnek vermek gerekirse doğru yazımlar şöyledir: Türkçesi, Almancanın, Bulgarcada, Fransızcaya gibi...



TDK'nın eski üyelerinin kurduğu ve aynı geleneği sürdüren Dil Derneği'nin tespiti şöyledir:



http://www.dildernegi.org.tr/TR,269/sik-sorulan-sorular.html





Konu hakkında ayrıca bkz. Türkçede Nasıl Yazılır









Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Anadolumuz Nasıl Yazılır

Anadolu bir ülke ya da şehir ismi olmamakla birlikte coğrafi bir addır yani özel addır. Büyük harfle başlaması ve çekim eklerinden kesme işaretiyle ayrılması gerektiği kabul edilir. Aidiyet gösteren "-miz" iyelik eki de bir çekim ekidir ve kesme işaretiyle ayrılır. Yani "Anadolu'muz" yazmak gerekir.



TDK Sözlük'te Anadolu adının geçtiği örnek cümlelerin hepsinde bu ad kesme işaretiyle ayrılmıştır.



Belirtelim ki noktalama işaretlerinin kabul edildiği ilk yıllarda her özel adın kesme işaretiyle ayrılması kuralı benimsenmemiştir. İlk başta kesme işareti sadece anlam karışıklığı olabilecek durumlarda kelimenin köküyle ekinin ayırt edilmesi için kullanılan 'seçimlik' bir işaretti. Bu yüzden, özellikle eski basım kitaplarda ve gazetelerde kesme "Anadolumuz" gibi kesme işaretiyle ayrılmamış yazımlara rastlamak mümkündür. Kesme işaretinin her özel ada gelmesi kuralı 1960'lardan sonra oturmuştur.



Bununla birlikte; söz konusu bakış açısına göre bile kast edilenin Anadol mu yoksa Anadolu mu olduğunu ayırt etmek için her halükarda u'dan sonra kesme işareti getirilmesi faydalı olacaktır.







Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Beştaş Oyunu Nasıl Yazılır

TDK imla kılavuzuna göre Beştaş birleşik yazılır







Bu tabir kalıplaşarak deyimleşmiş ve 5 adet taş anlamına gelmenin ötesinde bir oyun adı anlamı kazanmıştır. O yüzden birleşik yazılması bizce de doğrusudur.



Aynı şey beştaş pırlantalı takıları tek kelimeyle "beştaş" diye ifade ederken de geçerlidir.







Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Ukranya Mı Ukrayna Mı

-Karadeniz'in kuzeyindeki ülkenin adı Ukranya değil UkraYna'dır.



Ülke isimlerinin çoğu -ya şeklinde biter fakat Ukrayna'nın adı bu konuda bir istisnadır. Sadece Türkçede değil diğer dillerde de adı -YNA şeklinde bitmektedir.



Benzer karışıklığa yol açan bir ülke adı için bkz. Moldovya Mı Moldova -Mı?



________________________________





Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Moldova Mı Moldovya Mı?

Romanya ile Ukrayna arasındaki ülkenin adı Moldovya değil Moldova'dır.



Tarihte ülkenin "Moldavya" adıyla anıldığı olmuştur fakat hem ülkeye adını veren nehir hem de ülkenin adı zaman içinde dönüşerek Moldova haline gelmiştir. Sadece Türkçede değil diğer dillerde de bu ülkeye "Moldova" adı verilmektedir.



Karşılaştırınız: Ukranya Mı Ukrayna Mı?



______________________-



Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Kiprik Nasıl Yazılır

TDK imla kılavuzuna ve diğer kaynaklara göre göz kapağındaki kıllar kiPrik değil kiRpik şeklinde yazılır.



Doğru yazımı hatırlamanın kolay yolu bu kıllar ile "kırpmak" fiili arasındaki bağlantıyı hatırlamaktır. Kirpikler göz "kıRp"ınca hareket ederler. Hatta kirpik kelimesinin "(göz) kırpmak" kökünden geldiği ileri sürülür.



Bununla birlikte toRpak değil toPrak, yaRpak değil yaPrak yazımları doğrudur. Zira biri "torpamak" kökünden öbürü "yapırğamak" kökünden türemiştir.



___________________







Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Herkese Nasıl Yazılır

TDK ve diğer otoriteler bu konuda hemfikirdir: "herkez" değil "herkes" yazmak gerekir. Bunun yönelme (-e) durumu da "herkese" şeklindedir.



"Herkeze" ifadesi ise yanlıştır. Zira bu kelimenin kökü "kişi" (herkeş) kelimesidir. Z harfiyle bağlantısızdır.



Bkz. Herkes mi Herkez mi



_____________________



Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

An Be An Nasıl Yazılır

"Ânı anına" anlamındaki an-be-an sözü TDK ve Dil Derneği yazım kılavuzlarına göre birleşik yazılmaktadır: "Anbean"



Bu söz "ân" kelimesinin araya Farsça "be" girmiş olarak tekrarlanmasıyla oluşur. Her ne kadar Türkçede "an" kelimesi zaten varsa da bu kalıplaşma dilde ayrı ve yeni bir anlam yaratmaktadır. Bu yüzden birleşik yazılması isabetlidir.



_______________________________________





Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Gitgide Ayrı Mı Yazılır

TDK imla kılavuzunda "Gitgide" maddesi yoktur fakat TDK Sözlük'te "Gitgide" maddesi vardır ve söz konusu kelime sözlükte birleşik yazılmaktadır.



Dil Derneği Yazım Kılavuzu'nda "Gitgide" maddesi mevcuttur ve o da kelimenin birleşik yazılmasını önermektedir.



Dolayısıyla "gitgide" ayrı yazılmaz, birleşik yazılır. Her iki otorite de bu konuda hemfikir görünmektedir. Bazılı eserlerde de birleşik yazım tercih edilmektedir.



__________________





Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

TDK Nasıl Yazılır

Türk Dil Kurumu'nun kısaltması olan TDK bazen Te-De-Ke, bazen Te-De-Ka şeklinde okunmaktadır.



Türk Dil Kurumu'nun resmi sitesi olan tdk.gov.tr'de görülmektedir ki kurum kendisinden bahsettiğinde "TDK'ya" değil "TDK'ye", "TDK'nın" değil "TDK'nin" şeklinde ince çekim eki getirmektedir.



Dolayısıyla TDK kısaltmasını Te-De-Ke diye okumak gerekir. Zaten Türk alfabesinin gereği de odur. Türk alfabesinde Ha, Ka, Aş diye okunan harf yoktur.



Yazarken de "TDK'ye", "TDK'yi", "TDK'nin" şeklinde yazmak hem TDK'nin bizzat tercih ettiği hem de doğru olan usuldür.

_______________________-





Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Birebir Nasıl Yazılır

TDK ve Dil Derneği'ne göre "birebir" sözü hem ayrı hem birleşik yazılabilir. Hangi anlamda kullanıldığına bağlı.



Eğer bir derdin tam da aranan çaresi olmak, iyi gelmek anlamında kullanılıyorsa birleşik yazılır:



"Ihlamur, soğuk algınlığına birebirdir" derkenki gibi.



Eğer bu söz, eşleşme anlamında bir ikileme olarak kullanılıyorsa o zaman ayrı yazılır. "Ahmet ile Mehmet'in konuşması bire bir aynı" derkenki gibi.



Dolayısıyla şöyle denebilir: "bire-bir" sözü isim olarak kullanıldığında birleşik, sıfat ya da zarf işleviyle ikileme olarak kullanıldığında ayrı yazılır. TDK Sözlüğü ayrımı bu şekilde yapmaktadır.



____________________



Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Haftaiçi Nasıl Yazılır

TDK imla kılavuzuna göre ve Dil Derneği yazım kılavuzuna göre bu söz ayrı yazılır yani "haftaiçi" yazımı yanlıştır. Doğrusu "hafta içi" şeklindedir.



TDK imla kılavuzunda sözün her ayrı haline de birleşik haline de rastlanmamakla birlikte TDK sözlükte "hafta içi" madde ayrı yazılmış olarak mevcuttur:



haftaiçi tdk



Nitekim TDK kurallarına göre "hafta-sonu" da ayrı yazılır. Bkz. Haftasonu Nasıl Yazılır



Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Takvim Kaç Yılda Bir Tekrarlar

Bir yıl 365 gün olduğu için haftanın günleri her yıl bir gün kayar. Bir yıl Pazartesi başlarsa ertesi yıl Salı günü, ondan sonraki yıl Çarşamba günü başlar. Bu yüzden takvimlerin haftanın günleriyle eşleştiği 7'şer yıllık döngüler vardır.



Artık yıllar ise bu hesabı karmaşıklaştırır. Her 4 yılda bir 29 Şubat eklenince ertesi yılın ilk günü bir gün değil iki gün atar. Pazartesi'den Salı'ya değil Çarşamba'ya geçer.



Böylelikle, Çarşamba başlamış olan son yılın aynısı olan takvim 7 değil 6 yıl sonra gelmiş olur. Yani öne çeker. Fakat Salı günü başlayan takvimin döngüsü bozulur çünkü onun sırası savılmıştır. Bir döngü daha beklemesi gerekecektir. O döngüyü beklerken araya tekrar artık yıl girebilir. Artık yıldan önceki yılların takvimleri böyle olur. Haftanın günleri ancak 11 yıl sonra aynı gelir.



Bazen bu 7 yıllık döngülerin arasında iki artık yıl birden girebilir. 2000 yılının aynısı 7 değil 5 yıl sonra gelmiştir çünkü 2000 yılının kendi artık günü ve 2004 yılının artık günü bunu hızlandırmıştır.



Şöyle denebilir:



1- Artık günü olan yıllar (2000, 2004, 2008 vs) 5 yıl sonra haftanın günlerini tekrar eder.

2- Artık yılın ertesi yılları (2001, 2005, 2009 vs) 6 yıl sonra haftanın günlerini tekrar eder.

3- Artık yılın 2 fazlası olan yıllar (2002, 2006, 2010 vs) da 6 yıl sonra haftanın günlerini tekrar eder.

4- Artık yılın 3 fazlası olan yıllar (2003, 2007, 2011 vs) ise ancak 11 yıl sonra haftanın günlerini tekrar eder.







Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Its My Life Nasıl Yazılır

Bon Jovi'nin şarkısı "It's My Life" şeklinde yazılır.



"It's" yerine "Its" yazılması yanlıştır çünkü "its" iyelik zamiridir yani farklı bir anlama gelir ve cümleye farklı bir anlam yükler.



"It's my life" derken kast edilen "bu benim hayatım" (It is my life) sözüdür.



Şarkının sözleri şöyledir:
its my life


This ain't a song for the broken-hearted

No silent prayer for the faith-departed

I ain't gonna be just a face in the crowd

You're gonna hear my voice

When I shout it out loud



[Koro]

It's my life

It's now or never

I ain't gonna live forever

I just want to live while I'm alive

(It's my life)

My heart is like an open highway

Like Frankie said

I did it my way

I just wanna live while I'm alive

It's my life



This is for the ones who stood their ground

For Tommy and Gina who never backed down

Tomorrow's getting harder make no mistake

Luck ain't even lucky

Got to make your own breaks



[Koro]

It's my life

And it's now or never

I ain't gonna live forever

I just want to live while I'm alive

(It's my life)

My heart is like an open highway

Like Frankie said

I did it my way

I just want to live while I'm alive

'Cause it's my life



Better stand tall when they're calling you out

Don't bend, don't break, baby, don't back down



[Koro]

It's my life

And it's now or never

'Cause I ain't gonna live forever

I just want to live while I'm alive

(It's my life)

My heart is like an open highway

Like Frankie said

I did it my way

I just want to live while I'm alive



[Koro]

It's my life

And it's now or never

'Cause I ain't gonna live forever

I just want to live while I'm alive

(It's my life)

My heart is like an open highway

Like Frankie said

I did it my way

I just want to live while I'm alive

'Cause it's my life!


Dr. Alban'ın 1992 tarihli şarkısı için de aynı şey geçerlidir: "It's My Life" şeklinde yazılır.



Sözleri:


It's my life, take it or leave it

Set me free, what's that crap papa-know-it-all?

I got my own life, you got your own life

Live your own life and set me free

Mind your business and leave my business

You know everything papa-know-it-all

Very little knowledge is dangerous

Stop bugging me, stop bothering me

Stop bugging me, stop fussing me

Stop fighting me stop yelling me, it's my life



It's my life (it's my life, my worries)

It's my life (it's my life, my problems)

It's my life (it's my life, my worries)

It's my life (it's my life, my problems)



It's my life, do you understand?

I live the way I want to live

I make decisions day and night

Show me signs and good examples

Stop telling me how to run your business

Take a trip to east and west

You find that you don't know anything

Every's getting tired of you

Sometimes you have to look and listen

You can even learn from me

Little knowledge is dangerous, it's my life



It's my life (it's my life, my worries)

It's my life (it's my life, my problems)

It's my life (it's my life, my worries)

It's my life (it's my life, my problems)



It's my life, set me free

So you bed, so you lie

What you see is what you get

Listen to people and sort things out

Things I do I do them no more

Things I say I say them no more

Changes come once in life

Stop bugging me, stop bothering me

Stop bugging me, stop fussing me

Stop fighting me, stop yelling me

Stop telling me, stop seeing me, it's my life



It's my life (it's my life, my worries)

It's my life (it's my life, my problems)

It's my life (it's my life, my worries)

It's my life (it's my life, my problems)



It's my life (it's my life)

It's my life (it's my life)

It's my life (oh, oh, oh)

It's my life



It's my life (stop bugging me, stop bothering me)

It's my life (stop fussing me, stop yelling at me)

It's my life (it's my life)

It's my life (it's my life)



It's my life (stop bugging me, stop bothering me)

It's my life (stop fussing me, stop yelling at me)

It's my life (it's my life)

It's my life

______________________________





Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Gayda Nasıl Yazılır

Gayda, Türkiye'de çalınan tuluma çok benzeyen hatta onunla aynı prensipte çalışan bir müzik enstrümanıdır.



İskoçlar ya da İngilizler bu enstrümana "gayda" demezler. Bagpipe (torbalı boru) ya da kısaca pipes (borular) adını verirler.



Bu enstrümanın Türkçedeki adı Bulgarcadan geçmiştir ve Bulgarcada гайда yani gayda diye söylenir. Kelimenin başında G harfi 18. yüzyılda Osmanlı yazısına Kaf (ق) harfiyle geçtiği için bir dönem "Kayda" diye yorumlanmıştır ancak 1928'de yeni harflere geçildiğinden beri istisnasız olarak Gayda diye yazılmakta ve öyle okunmaktadır



gayda


Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Aylaynır Nasıl Yazılır

Makyaj malzemesi olan ve "aylaynır" diye telaffuz edilen kelimenin aslı İngilizcedir ve Eye-Liner şeklinde yazılır.



Buna Türkçede "Göz Kalemi", "Göz Boyası" veya "Sürme" de denebilir. Eğer mot-a-mot çevirmek gerekirse eye-liner, göze çizgi çekmeye yarayan araç anlamına gelir.



TDK sözlüğünde henüz eye-liner ya da aylaynır diye bir madde yoktur.



aylaynır






Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Bende Nasıl Yazılır

Bende, Osmanlı zamanındaki ağdalı konuşmada kul, hizmetçi anlamına kullanılan bir kelimeydi. "Bendeniz" derken birinci tekil kişi kast edilmezdi. "Kulunuz (olan ben)", "hizmetçiniz (olan ben)" anlamında kullanılan bir ifadeydi.



Fakat "Sen de mi Brütüs" derkenki gibi "Evet ben de!" deniyorsa ya da "Ben de varım" gibi bir anlamda kullanılıyorsa yani kulluk, hizmetçilik değil sadece birinci tekil kişi olan "ben" kast ediliyorsa dahi anlamındaki de'nin ayrı yazılması gerekir: "BEN DE"



Bkz. Dahi Anlamındaki De'nin Kullanılmasına Örnekler





Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Baş Başa Nasıl Yazılır

TDK imla kılavuzu ve Dil Derneği yazım kılavuzu bu konuda hemfikirdir: "baş başa" ayrı yazılır.





Bu bir ikileme olduğu için kalıplaşmış olduğu söylenebilir ama kalıplaşma, ikilemeye yeni bir anlam katmamış ve yeni bir telaffuza, ses kaynaşmasına yol açmamıştır. Bu nedenle, ne kadar kalıplaşmış olursa olsun "baş başa" kalıbı birleşik değil ayrı yazılmalıdır.



başbaşa




Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Stajyer Nasıl Yazılır

Staj yapan yeni mezun elemana stajyer denir. Stajer yazımı ve telaffuzu hatalıdır.



Hem TDK hem Dil Derneği yazım kılavuzu "stajyer" yazımını doğru bulmaktadır. Zira bu kelime Fransızca "stagiaire"den gelmektedir ve Fransızca kelime de bu şekilde telaffuz edilir.







Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır

Bir Milyar Nasıl Yazılır: 1b

Eski parayla 1 milyar yeni parayla 1000 (bin) Lira ettiği için bazen bu sayının yazımında karışıklık çıkmaktadır.



Bir milyar, dokuz sıfırla yazılır: 1000000000



İngilizcede bol sıfırlı sayıları kolay okumak için aralarına virgül konur: 1,000,000,000 ama Türkçede ve diğer Avrupa dillerinde virgül üçerli basamak ayırmak için değil ondalık kesirleri göstermeye yarar. Bir milyar sayısını Türkçe yazarken NOKTA KULLANMAK gerekir: 1.000.000.000



Küsurat olmadığını vurgulamak için 1.000.000.000,00 TL (Bir milyar Lira, sıfır Kuruş) yazılabilir.



Eğer sayıda küsürat da varsa kesinlikle rakam kullanmak gerekir: 1.000.134,50 TL gibi. Fakat bir milyar, iki milyar gibi düz bir sayı söz konusuyla "bir milyar" diye harfle yazılabileceği gibi "1.000.000.000" şeklinde rakamla ya da "1 milyar" şeklinde hem rakam hem harfle yazılabilir. Gazeteler ve çoğu basılı yayın son kullanımı tercih eder çünkü hem okuması ve anlaması kolaydır hem daha az yer kaplar.



Milyar'ın ingilizce kısaltması "b" harfidir. Tıpkı 1k=1000, 1m=1.000.000 olduğu gibi 1b=1.000.000.000 anlamında kullanılır çünkü milyar'ın İngilizcesi billion'dır.



bir milyar




Tengri Biz Menen Nasıl Yazılır
Hiç de Nasıl Yazılır
Adres Nasıl Yazılır
Kun Feyekun Nasıl Yazılır