Göktürkçe Türk Yazımı - 𐱅𐰇𐰼𐰚 - 𐱅𐰇𐰼𐰰

Türk kelimesinin Göktürk harfleriyle yazılışının en kabul gören hali 𐱅𐰼𐰇𐰰 şeklindedir.



Bu yazımın asıl okunuşunun "Türük" olması ihtimali yüksektir. Bununla birlikte Bilge Kağan Anıtı başta olmak üzere Orhun anıtlarında "Türk" adı genelde bu şekilde yazılmaktadır.



Aynı yazıtlarda "Türk" adının 𐱅𐰇𐰼𐰚 şeklinde yazıldığı da görülmektedir. Hüseyin Namık Orkun bu meseleyi ele almış ve 1940'ta basılan, "Türk Sözünün Aslı" adlı eserinde bir değerlendirme yapmıştır. Orkun'un tespitine göre ilk başlarda "Türük" şeklinde telaffuz edilen Türk adı zamanla tek heceli hale gelip "Türk" şeklini almıştır. Göktürk yazıtlarındaki bu ikilik de söz konusu dönüşümün bir yansımasıdır.

(Hüseyin Namık Orkun, Türk Sözünün Aslı, Türk Dil Kurumu Yayınları, 3. baskı, Ankara 2015, s. 14)



Dolayısıyla Türk kelimesinin Göktürk harfleriyle doğru yazımı: 𐱅𐰇𐰼𐰚



Görseli de şu şekildedir:

Göktürkçe Türk kelimesinin yazımını bu yazıdan da kopyalayabilirsiniz. Ya da aşağıdaki "Kopyala" butonuna basarak hafızaya alıp istediğiniz yere Ctrl+V tuşlarına basarak yapıştırabilirsiniz.



Ctrl+V kombinasyonu için üzerinde "Ctrl" yazan tuşa basılı tutup "V" tuşuna basmanız yeterlidir. Tuşları bıraktığınızda harf kopyalanmış olacaktır.

𐱅𐰇𐰼𐰚

Atatürk Göktürk Harfleriyle Nasıl Yazılır

Kaale Almak mı Kâle Almak mı

Hiçbirşey Nasıl Yazılır?

Kayyum mu Kayyım mı

Birde Nasıl Yazılır



Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Kun Feyekun Yazılışı

Arapçada

- "Ol" der ve olur



anlamına gelen كُنْ فَيَكُونُ ifadesi Türkçede "Kûn Fe Yekûn" seklinde yazılır çünkü iki fiil arasındaki "fe" bağlaç işlevi gören ayrı bir kelimedir adı okurken "kün" kelimesinden sonra verilen es "fe"den sonra verilmez. "Kün, fe yekün" gibi düşünülebilir.



U'nun üzerinde şapka olmasının sebebi sadece vav'ın uzun okunması değil aynı zamanda ince okunmasıdır (İngilizcedeki q gibi). Zira kef'in kendinden sonraki sesli harfi yumuşatması kuralıdır. En azından "kün" diye okumak gerekir. Eğer kef değil de kaf olsaydı o zaman "kun" diye okunurdu fakat bu, Arapçada yemek yemek anlamına gelen başka bir kelimedir.



Bkz. Arapça Nasıl Yazılır



Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl Yazılır



Bu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Gardolap Yazılışı

TDK imla kılavuzuna göre kelimenin doğru yazımı "gardrop" şeklindedir çünkü bu kelime dolap kelimesinden türememiştir.



Gardrop kelimesinin kökeni Fransızca "garde-robe" kelimesidir ve "giysi muhafazası" gibi bir anlamı vardır.





Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Trenin Yazılışı

TDK imla kılavuzu ve Dil Derneğı yazım kılavuzuna göre kelimenin doğru yazımı "tren" şeklindedir.



Bunun sebebi kelimenin kaynağı olan Avrupa dillerinde T ile R arasına hiç ses gelmeden telaffuz edildiğinin kabul edilmesidir.



"Tiren" kelimesi ise tire ('-' işareti) kelimesinin ikinci tekil kişi iyelik eki almış halidir.



Tıpkı tren gibi trafik, tramvay, transit kelimeleri de sesli harf kullanmadan ve aslında telaffuz dahi etmeden yazılır.





Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Şöför - Doğru Yazılışı

TDK imla kurallarına göre şöför kelimesinin doğru yazılışı "şoför" şeklindedir.



Kelime bu haliyle büyük ünlü uyumuna da küçük ünlü uyumuna da aykırıdır zira bu kelime dilimize Fransızcadan geçmiştir.



Bu kelimenin yanlış da olsa 'şöför' diye telaffuz edilmesi büyük ünlü uyumuna uymaktadır.



Kelimenin 'şöfer' diye telaffuz edilmesi ise hem büyük ünlü uyumuna hem de küçük ünlü uyumuna uymaktadır.



Türk dilinin, kelimeleri kendi yapısına uydurmak için bu şekilde türevler ürettiğine kuşku yoktur ama her iki alternatif de henüz otoriteler tarafından kabul görmemiştir.



Doğru yazım halen 'şoför' kabul edilmektedir.



Bkz. Kibariye'nin Annesi: "Şöfer"



Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Azerbaycan Nasıl Yazılır

TDK imla kurallarına göre ülkenin adı Azerbaycan şeklinde yazılır. Azarbaycan ve Azerbeycan ise yanlış yazımlardır.



Azerbaycan'ın Azerice yazılışı ise Azərbaycan şeklindedir.



Türkçede "Azeri" ifadesi yaygın olmakla birlikte aslında pek doğru değildir. Azerbaycan "ateş diyarı" anlamına gelir. Bölgede bol bulunan petrol yatakları sayesinde sönmeyen ateş kaynaklarının bu isme ilham verdiği düşünülüyor.



Bu yüzden, Azerbaycan halkına Azeri yerine Azerbaycanlı ya da Azerbaycan Türkü demek uygubdur.





Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Yada Nasıl Yazılır

TDK imla kılavuzuna göre "ya da" ayrı yazılır çünkü buradaki "da", dahi anlamına gelen ayrı bir kelimedir.



Bununla birlikte "veya" kelimesi, "yahut" kelimesi birleşik yazılır.



Birleşik yazılan "Yada" özel isimdir ve eski Türklerin yağmur yağdırmaya yaradığına inandığı taşın adıdır. Kırgız dilinde "cada" diye geçer.

Ayrıca bkz. Veya Nasıl Yazılır

Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Bilipte

- Bilip de bilmezlikten gelmek.

- Bilip de yapmamak...

- Bilip de bilmeme sanatı

- Bilip de söyleyemediğim şeyler var



gibi yazımlar doğru olanlardır. Bu örneklerdeki "de", ayrı yazılır ve sertleşmez. TDK ve Dil Derneği bu görüştedir.



Ayrıntılı bilgi için bkz. Dahi Anlamındaki De, Te Olur Mu?







Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Gidipte Nasıl Yazılır

- Gidip de gelmemek var.

- Gidip de bir daha gelmeyeceksen...

- Gidip de yorulma, çok uzaklara.

- Gidip de gelmemek, gelip de görmemek var.



gibi örnekler doğru yazımdır çünkü "de"nin ayrı yazılması ve yumuşak kalması gerekir. TDK ve Dil Derneği'nin bu konudaki görüşü budur.



Ayrıntılı bilgi için bkz. Dahi Anlamındaki De, Te Olur Mu?





Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Gelipte Nasıl Yazılır

- Gelip de halimi gördün mü?

- Gelip de koynuna girerim ama...

- Gelip de bir sorsalar...

- Gelip de sen beni buralarda...



örneklerindeki yazımlar doğrudur çünkü "de"nin ayrı yazılması ve sertleşmemesi gerekir. TDK ve Dil Derneği bu konuda hemfikidir.



Ayrıntılı bilgi için bkz. Dahi Anlamındaki De, Te Olur mu







Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Hiçte Nasıl Yazılır

- Hiç de bile!

- Hiç de değil!

- Hiç de fena değil.



gibi yazımlar doğrusudur çünkü "de"nin ayrı yazılması ve sertleşmemesi gerekir. TDK ve Dil Derneği'nin bu konudaki görüşü budur.



Ayrıntılı bilgi için bkz. Dahi Anlamındaki De, Te Olur mu







Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Çokta Nasıl Yazılır

- Çok da tın!

- Çok da fifi!

- Çok da umrumdaydı!



gibi ifadelerde "da" ayrı yazılmalıdır ve sertleşmez. TDK ve Dil Derneği'nin bu konudaki görüşü budur.



Konuyla ilgili olarak bkz. Dahi Anlamındaki De, Te Olur mu







Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Dahi Anlamındaki De, Te Olur Mu

Dahi anlamındaki de, sert sessizden sonra gelse bile te'ye dönüşmez çünkü de/da ayrı bir kelimedir. Sert sessizlerin benzeşmesi ise eklerde geçerlidir. Ayrı yazılan kelimeleri etkilemez.



"Hiç te bile!" yanlıştır. Doğrusu "Hiç de bile!"

"Çok ta tın!" yanlıştır. Doğrusu: "Çok da tın!"



"Hiçte bile", "çokta tın" yazımları ise katmerli yanlıştır. Dahi anlamına gelen de/da bir şeyleri dahil etmek, bir kapsamı genişletmek, vurgulamak için kullanılır.



Bitişik yazılan ise sadece ismin -de halidir. Eğer bir "içinde bulunma" gibi bir anlam ifade etmiyorsa muhtemelen ayrı yazılan de/da'yı kullanıyorsunuzdur.









Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Art Arda mı Ard Arda mı?

TDK ve Dil Derneği bu konuda hemfikirdir. Doğru yazım "art arda" şeklindedir.



Her iki otoritenin görüşü aşağıdaki mevcuttur.

Görüldüğü üzere, ardarda ve artarda şeklindeki birleşik yazımlar iki otorite tarafından da yanlış bulunmaktadır.





Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Anneanne Nasıl Yazılır

Annenin annesi anlamındaki kelime anane değil anneanne diye yazılır çünkü anâne Osmanlıcadan kalan ve gelenek anlamına gelen ayrı bir kelimedir.



Telaffuz ederken de annenin annesi anlamındaki kelimenin n'si çift yani vurgulu söylenmelidir ve hemen sonraki sesli, a ile e'nin arasında yani incedir. Gelenek anlamındaki anâne kelimesinde ise n harfi vurgusuz geçilir ve ikinci a kalın ve uzun telaffuz edilir.



Anneanne yazımındaki amaç, bu iki kelimenin anlamının ve telaffuzunun karışmamasıdır.







Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Galoşun Latince Kökeni

Galoş kelimesi Türkçeye Fransızca "galoche" kelimesinden geçmiştir.

Bu kelimenin Latince kökeni "gallicae"dir. Eski usul "gallicæ" şeklinde de yazmak mümkündür.

The Illustrated Companion to the Latin Dictionary and Greek Lexicon'da verilen bilgiye "Galyalı Ayakkabısı" anlamına gelir.

Bunu "Gal ayakkabısı" hatta "Kelt ayakkabısı" diye yorumlamak da mümkündür.







Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Mi Ayrımı Yazılır

Başlıktakinin aksine soru sormaya yarayan mi/mı/mu/mü önceki kelimeden ayı yazılır. Mesela "Mi Ayrı Mı Yazılır" demek gerekir.



- Var mısın yok musun

- Bilir misin

- Affedecek misin



örneklerindeki gibi ayrı yazmak gerekir.



Soru işlevi gören "mi" ile "miş"li geçmiş zaman eki bir araya geldiği zaman doğru ayırmaya dikkat etmek gerekir.



- Gelmiş misin?

- Köyde miymiş?



örneklerindeki gibi ayrımı "miş"ten değil "mi"den yapmaya özen göstermek gerekir.



Ayrıca "mi"ye soru eki demenin ne kadar isabetli olduğu da tartışmalıdır çünkü ekler kelimelere bitişik yazılır. "Soru Edatı Mi" demek daha tutarlıdır.

Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Yanlış Nasıl Yazılıyor

Yanlış kelimesinin kökeni yanılmak eylemidir. Yani yan(ı)lış. Bu nedenle N harfi L'den önce gelmelidir. TDK ve Dil Derneği yazım kılavuzu bu yazımı doğru kabul etmektedir.



Kısaca: "Yalnış" yanlıştır. "Yanlış" ise yanlış değildir.



Yazımı yanlış kelimesiyle karıştırılan yalnız kelimesinde ise L harfi N'den önce gelir çünkü yalnız kelimesinin kökeni yalın'dır.



Bkz. Yalnız Nasıl Yazılıyor

Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Yalnız Nasıl Yazılıyor

TDK ve Dil Derneği yazım kılavuzuna göre "YANLIZ" yazımı hatalıdır. Doğrusu "YALNIZ"dır.



Yalnız kelimesi, sade anlamına gelen "yalın" ile aynı kökten gelir ("İsmin Yalın Hali" gibi). Bu nedenle N'nin L'den sonra gelmesi doğaldır.



Yazımı yalnız ile karıştırılan yanlış kelimesi ise yanılmak'tan gelir. Orada L, N'den sonra gelir.



Bkz. Yanlış Nasıl Yazılıyor



____________________________________





Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.

Cmail Nasıl Yazılıyor

Google'ın e-posta hizmeti "gmail" diye yazılır "ci-meyıl" diye okunur.



Bkz. gmail.com

Kaale Almak mı Kâle Almak mı
Hiçbirşey Nasıl Yazılır?
Kayyum mu Kayyım mı
Birde Nasıl YazılırBu sitede salt TDK imla kılavuzu esas alınmamıştır. Zira TDK, 1985'ten sonra yayınevlerin başvuru kaynağı olma özelliğini kaybetmiştir.